Συμβουλές για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση

Επιλογή Μοντέλου εξ αποστάσεως εκπαίδευσης

Η εξ αποστάσεως τηλεκπαίδευση μπορεί να είναι:

Σύγχρονη (τηλεκπαίδευση) είναι η απευθείας διδασκαλία και μετάδοση μαθήματος σε πραγματικό χρόνο από εκπαιδευτικό, μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, σε μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές που παρακολουθούν ζωντανά μέσω υπολογιστή, κινητού ή tablet. Στην πλατφόρμα μπορεί κανείς να συνδεθεί και διαδικτυακά και τηλεφωνικά (Εγκύκλιος του ΥΠΑΙΘ: ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ)

Ασύγχρονη είναι η διδασκαλία κατά την οποία ο/η μαθητής/τρια συνεργάζεται με τον εκπαιδευτικό σε διαφορετικό χρόνο από τη διαδικασία παράδοσης του μαθήματος ή δημιουργίας υλικού από τον εκπαιδευτικό, έχοντας πρόσβαση σε μαθησιακό υλικό και χρονοδιάγραμμα μελέτης μέσω διαδικτύου (σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες ή πλατφόρμες που παρέχει το Υπουργείο) (Εγκύκλιος του ΥΠΑΙΘ: ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ).

Μικτή εκπαίδευση (Blended Learning). Είναι συνδυασμός των 2 παραπάνω. Το πιο αποτελεσματικό μοντέλο είναι η Μικτή εκπαίδευση, γιατί μπορούμε να συνδυάσουμε την σύγχρονη με την ασύγχρονη.

Σε κάθε περίπτωση και ανάλογα με τις ανάγκες μας, το διδακτικό αντικείμενο και τις ικανότητές μας μπορούμε να επιλέξουμε σε ποιο ποσοστό θα χρησιμοποιήσουμε την σύγχρονη ή την ασύγχρονη διδασκαλία. Πολύ μεγάλο ρόλο παίζουν και οι δικτυακές υποδομές. Εμείς θα πρέπει να έχουμε υπολογιστή, κινητό ή tablet, με σύνδεση ADSL στο διαδίκτυο ή σε δίκτυο δεδομένων κινητής τηλεφωνίας. Αλλά και κεντρικά θα πρέπει να φροντίσουν να έχουν τον απαραίτητο αριθμό διακομιστών (servers) και το κατάλληλο εύρος των γραμμών δικτύου. Πρακτικά θα είναι πάρα πολύ δύσκολο να υποστηριχθεί σύγχρονη τηλεκπαίδευση για όλους τους μαθητές.

• Η ασύγχρονη τηλεκπαίδευση χρειάζεται πολύ λίγα δεδομένα, αν χρησιμοποιείτε κινητή συσκευή,  ενώ η σύγχρονη πολύ περισσότερα.
• Αν δεν είμαστε καλοί χρήστες των ΤΠΕ η ασύγχρονη τηλεκπαίδευση είναι προτιμότερη.
• Η ασύγχρονη τηλεκπαίδευση με την ηλεκτρονική τάξη (eclass) χρησιμοποιείται ήδη από 100άδες χιλιάδες φοιτητές.
• Στην Γ’ λυκείου καλό είναι να χρησιμοποιήσουμε περισσότερο την σύγχρονη τηλεκπαίδευση.
• Όσο μικραίνουν οι ηλικίες η ασύγχρονη τηλεκπαίδευση είναι πιο πρόσφορη, δεδομένων των συνθηκών που πρέπει σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να ανταποκριθεί ένας πολύ μεγάλος αριθμός εκπαιδευτικών και μαθητών.

Σύγχρονη τηλεκπαίδευση

Πλατφόρμες: Webex, Lessons.sch.gr (BigBlueButton)

Χαρακτηριστικά

• Έχεις άμεση επαφή με τους μαθητές
• Μπορούμε να κάνουμε καταγραφή σε βίντεο (record) το μάθημα και να το βλέπουν οι μαθητές όσες φορές χρειάζεται, όποτε θέλουν. Επίσης μπορούν να το δουν και οι μαθητές που λείπουν
• Υπάρχει ο λευκός πίνακας (whiteboard) για να γράφετε και να τα βλέπουν οι μαθητές
• Μπορούμε να τους στείλουμε online μέσα από την πλατφόρμα αρχεία
• Χρησιμοποιούμε το chat, το οποίο επίσης είναι σύγχρονη επικοινωνία
• Υπάρχει η διαδικασία να σηκώνουν χέρι οι μαθητές για να ζητούν το λόγο. Ο εκπαιδευτικός βλέπει ποιος είναι πρώτος, δεύτερος κλπ
• Υπάρχει διαδικασία ψηφοφορίας για ένα θέμα που θέτει ο εκπαιδευτικός
• Μπορεί ο εκπαιδευτικός να κάνει κοινόχρηστη την οθόνη του. Δηλαδή οι μαθητές να βλέπουν την οθόνη του ή μια εφαρμογή που τρέχει στον υπολογιστή του εκπαιδευτικού.
• Μπορούμε να χωρίσουμε τους μαθητές σε ομάδες και να συζητήσει κάθε ομάδα μια εργασία που θα τους αναθέσουμε χωριστά.

Συμβουλές

• Πριν από την 1^η συνεδρία θα πρέπει να ορίσουμε μια μέρα και ώρα όπου θα μπαίνει ο καθένας μαθητής ξεχωριστά και θα κάνουμε ένα δοκιμαστικό. Αν κάποιος μαθητής έχει πρόβλημα, συνήθως υπάρχει πρόβλημα με τα μικρόφωνα ή τις κάμερες αν ο υπολογιστής είναι επιτραπέζιος (desktop). Αν είναι φορητός συνήθως δεν έχουμε πρόβλημα. Αν υπάρχει πρόβλημα απευθυνόμαστε στην τεχνική υποστήριξη.
• Πριν από κάθε συνεδρία μπαίνουμε 15 λεπτά πριν για να δούμε αν όλοι οι μαθητές είναι εντάξει, μικρόφωνο και κάμερα.
• Προσέχουμε από πίσω μας να μην έχουμε φως πχ ανοιχτό παράθυρο
• Όλοι οι μαθητές έχουν κλειστά τα μικρόφωνα. Μόνο όποιος παίρνει τον λόγο το ανοίγει και το κλείνει αμέσως μόλις τελειώσει. Αν είναι πολλά μικρόφωνα ανοιχτά μικροφωνίζει και δεν ακούμε.
• Έχουμε όλοι τις κάμερες κλειστές και μόνο όποιος παίρνει τον λόγο την ανοίγει και την κλείνει αμέσως μόλις τελειώσει. Θα μπορούσε και να μην την ανοίξει καθόλου. Αυτό το κάνουμε γιατί οι συνδέσεις που έχουμε στο Internet δεν υποστηρίζουν όλες την μεταφορά video, αλλά και οι servers δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν.
• Ενώ κάνουμε το e μάθημα κοιτάμε ταυτόχρονα και το chat, γιατί μπορεί κάποιος να γράψει μια απορία. Επίσης μπορεί να δημιουργηθεί e θόρυβος, δηλαδή να συζητούν οι μαθητές άσχετα με το μάθημα θέματα.
• Χρησιμοποιούμε το chat για να μιλήσουμε με μαθητές που πιθανόν να έχουν πρόβλημα στον ήχο.
• Δεν κάνουμε εισηγήσεις πάνω από 10 λεπτά. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι οι μαθητές θα αρχίσουν να βλέπουν άλλα πράγματα στον υπολογιστή τους. Γι αυτό κάνουμε μικρές εισηγήσεις και κατόπιν κάνουμε συχνά ψηφοφορίες για να μάθουμε τι γνωρίζουν γι αυτό που ρωτάμε και να τους έχουμε σε εγρήγορση.
• Είναι καλό να ξεκινάμε συζητήσεις με τους μαθητές. Καλό είναι όμως να έχουμε έτοιμες κάποιες ερωτήσεις παρακίνησης των μαθητών. 
• Ο εκπαιδευτικός μπορεί να δείξει όποια εφαρμογή θέλει και είναι ανοιχτή στον υπολογιστή του πχ μια παρουσίαση, ένα αρχείο κειμένου, ένα λογισμικό, ένα browser και να δείξει κάτι στο διαδίκτυο.
• Χωρίζουμε τους μαθητές σε ομάδες (ομαδοσυνεργατική μέθοδος). Δίνουμε σε κάθε ομάδα ένα θέμα με το οποίο θα ασχοληθούν. Πηγαίνουμε κάθε ομάδα στο δωμάτιό της, όπου κάθε μια θα ασχοληθεί με το δικό της θέμα. Πηγαινοερχόμαστε στα δωμάτια να εμψυχώσουμε, να λύσουμε απορίες κλπ. Κάνουμε δηλαδή ότι αναφέρει αυτή η παιδαγωγική μέθοδος και στις δια ζώσης συναντήσεις. Στο τέλος τους μαζεύουμε στην ολομέλεια και παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της συνεργασίας τους.

Ασύγχρονη τηλεκπαίδευση

Πλατφόρμες: Ηλεκτρονική τάξη (eclass), e-me, Moodle

Σύντομη περιγραφή

1. Δημιουργείτε μια e τάξη
2. Εγγράφετε τους μαθητές σας
3. Ανεβάζετε το υλικό σας
4. Επικοινωνείτε με τους μαθητές σας ασύγχρονα
5. Ανεβάζουν οι μαθητές σας τις εργασίες τους.

Τρόποι επικοινωνίας

• Forums
• Chat
• Μηνύματα μέσω της πλατφόρμας
• Email

Συμβουλές

• Ο καλύτερος τρόπος επικοινωνίας είναι το forum. Απαντάτε σε μια απορία ενός μαθητή και την απάντηση την βλέπουν και οι υπόλοιποι.
• Πρέπει να ενθαρρυνθούν οι μαθητές να γράφουν στο forum, γιατί συνήθως δεν το κάνουν.
• Καλό είναι για κάθε ενότητα να υπάρχει ένα ξεχωριστό θέμα συζήτησης και όλοι να γράφουν κάτω από αυτό για την συγκεκριμένη ενότητα. Να μην ανοίγουν ξεχωριστά θέματα για την ίδια ενότητα γιατί μετά χάνονται. Οπότε για κάθε ενότητα πρέπει να ανοίγετε εσείς το θέμα συζήτησης.
• Καλό είναι να απαντάμε στα ερωτήματα του forum σχετικά άμεσα. Πρέπει κάθε ερώτηση να την απαντήσουμε μέσα σε 24 ώρες
• Το υλικό καλό είναι να μην είναι pdf αρχεία, αλλά να είναι διαδραστικό
• Πρέπει σε κάθε ενότητα να έχουμε εργασίες για τους μαθητές. Οι εργασίες να μην είναι ένα κείμενο μόνο. Καλό είναι να υπάρχουν σε κάθε ενότητα πολλές μικρές δραστηριότητες.
• Χρησιμοποιείστε ένα φάκελο στο σύννεφο πχ Google Drive, Dropbox για να αποθηκεύετε όλο το υλικό του μαθήματος. Σε έναν υποφάκελο μπορούν να έχουν πρόσβαση και οι μαθητές να βλέπουν το υλικό τους
• Χρησιμοποιείστε εργαλεία με τα οποία μπορούν οι μαθητές να δουλέψουν συνεργατικά όπως το έγγραφα Google, παρουσιάσεις Google. Χωρίστε τους μαθητές σε ομάδες και πείτε τους να συγγράψουν μια παρουσίαση ή ένα κείμενο που θα είναι μια εργασία που θα τους αναθέσετε