Ανωνυμία και ψυχολογία του ατόμου

Ο τρόπος που εκφράζουμε, λοιπόν, την άποψή μας στον εικονικό κόσμο και η επαφή μας με αυτόν, αναπτύσσει τα δικά της χαρακτηριστικά όπως:

1.  Η περιορισμένη αισθητηριακή εμπειρία, φαινόμενο υπαρκτό στον εικονικό κόσμο, αφού δεν υπάρχει η φυσική διάσταση. Αυτή, όμως, η μείωση της αίσθησης της αφής πιθανότατα να δίνει ερέθισμα στην αύξηση της φαντασίας.

2. Η υπέρβαση των χωρικών ορίων, η επιμήκυνση του χρόνου και η πρόσβαση σε πολυάριθμες επαφές ευνοεί μια επικοινωνία χωρίς τετριμμένα και αναμενόμενα. Το αίσθημα της ουτοπίας επιβεβαιώνει ότι η επαφή με τον εικονικό κόσμο διεγείρει τη φαντασία, ξυπνά τις αισθήσεις και δημιουργεί νέες εμπειρίες.

3. Η ευελιξία ταυτότητας και ανωνυμίας ευνοεί κάποιες φορές την εμφάνιση επικίνδυνων συμπεριφορών, σε φόρουμ, μπλογκ ή κοινωνικά δίκτυα. Άνθρωποι με μεγάλη ευκολία ξεδιπλώνουν συχνά σκοτεινές πτυχές της προσωπικότητάς τους.

Διερωτάται κανείς:

Μήπως η ανωνυμία, που προσφέρει το διαδίκτυο μέσω των εικονικών χαρακτήρων «avatars», δίνει την ευχέρεια ώστε πολλοί άνθρωποι να εκφράζουν απόψεις, τις οποίες δεν θα είχαν εκφράσει εάν 
έπρεπε να χρησιμοποιήσουν την αληθινή τους ταυτότητα; Ανωνυμία, δεν σημαίνει απαραίτητα κακόβουλη κριτική, αρνητική πρόθεση και διάθεση. Φαίνεται πως είναι ανθρώπινη ανάγκη, να θέλουμε να αλλάζουμε ταυτότητα για συνειδητούς ή υποσυνείδητους λόγους.

Τίθεται το ερώτημα: Είμαστε ελεύθεροι; Αν είμαστε ελεύθεροι, δεν σημαίνει ότι ασυλλόγιστα και χωρίς όρια προσβάλλουμε, υποτιμούμε, κακοποιούμε ψυχικά οποιονδήποτε, κρυμμένοι και καλυπτόμενοι πίσω από την οθόνη ενός υπολογιστή, ενός κινητού, δηλ. πίσω από την ανωνυμία.

4.  Αλληλεπιδρούμε, στην ουσία, με εικονικά αντικείμενα και έγγραφα και όχι με απτά αντικείμενα. Η κοινωνικοποίηση και η αλληλεπίδραση ουσιαστικά είναι εικονική. Το να εκφράζεις την άποψη σου διαδικτυακά, πολλές φορές λειτουργεί και σαν κάθαρση από τα προβλήματα της καθημερινότητας.


Ένας μεγαλύτερος εαυτός

Το εδώ, αντιπροσωπεύει τη φυσική μας υπόσταση, δηλαδή τον τόπο όπου βρίσκεται το σώμα μας, την παρούσα στιγμή, έτσι το σώμα γίνεται μέρος της ηλεκτρονικής συσκευής.

Το εκεί, είναι η πνευματική μας μετατόπιση. Εκεί, δηλαδή, που στελνόμαστε φανταστικά σε έναν άλλο κόσμο, μιαν άλλη διάσταση. Η επιλογή μας να εκφράζουμε διαδικτυακά την άποψη σε συγκεκριμένα θέματα και όχι σε άλλα σχετίζεται με το συνειδητό ή το υποσυνείδητό μας.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι ο τρόπος που λειτουργούμε διαδικτυακά δείχνει μια προέκταση του συνειδητού και υποσυνείδητού μας κόσμου. Εάν το δούμε κάπως πιο φιλοσοφημένα, είναι μια γέφυρα μεταξύ των δύο. Το διαδίκτυο είναι ένας μεγαλύτερος εαυτός, ο οποίος αντανακλά στην εξέλιξη της ανθρώπινης συνείδησης και επαγρύπνησης (Gere 2008).

Πηγή

ΜΑΡΙΑ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ*
ΣΑΒΒΑΣ ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ**
*Ακαδημαϊκός στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας,
Τμήμα Σχεδιασμού και Πολυμέσων, Εικαστικός
** Δημοσιογράφος


Τελευταία τροποποίηση: Παρασκευή, 13 Μαρτίου 2020, 10:53 AM